Als het om goede voornemens gaat lijkt 1 januari wel een magische datum. Dit komende jaar neemt een derde van de Nederlanders zich voor om iets anders te gaan doen; stoppen met roken, afvallen, meer bewegen, meer tijd voor het gezin, etc.
Heb jij voor dit jaar ook een goed voornemen? Of behoor je tot de groep, die zichzelf bij voorbaat al geen doelstellingen heeft opgelegd? Omdat je uit ervaring weet dat die aan het eind van het jaar toch niet gehaald zijn.
Hoe het komt dat duurzame gedragsverandering zo uitdagend is en wat je kunt doen om het jezelf gemakkelijker te maken, lees je hieronder.
Veel gedrag dat we de hele dag door vertonen, gaat (onbewust) automatisch. En een automatisme is moeilijk af te leren. Neem roken. Je denkt echt niet om elf minuten over tien dat je nu een sigaret mag roken. Maar je steekt er wel automatisch een op als je aan het bellen bent. Wanneer je stopt met roken, zul je elke keer als de telefoon gaat de neiging hebben een sigaret op te steken.
Het idee te willen veranderen, het roer om te gooien, komt vaak doordat er iets gebeurt in je omgeving. Er komt gezinsuitbreiding, een vriendin die twintig kilo is afgevallen, je bereikt een bepaalde leeftijd, die leuke spijkerbroek die ineens niet meer past, iemand in je omgeving wordt ernstig ziek. Door die schrik of ‘pijn’ komen mensen in actie. Maar een maand na het stellen van goede voornemens is, zo blijkt uit onderzoek, 36 procent teruggevallen in zijn slechte gewoonte. Na twee jaar blijkt nog slechts een op de vijf mensen zich aan zijn mooie plannen te houden.
Psychologen hebben vastgesteld dat ook leuke veranderingen als een huwelijk, gezinsuitbreiding, een nieuwe baan, het kopen van een huis en vakantie belangrijke stressfactoren zijn. Volgens sommigen komt dat door de verandering zelf. Gewoontes, hoe slecht ze ook mogen zijn, bieden zekerheid, structuur en controle. Alles wat je anders doet of dat afwijkt, roept onzekerheid op.
Veranderen is dus meer dan je iets voornemen. Het gaat om het aanleren van nieuw gewoontegedrag. Om de kans op terugval in oude gewoontes te verkleinen, kan je het volgende doen:
Maak een plan
Neem je niet alleen voor om te stoppen met roken, maar bedenk ook hoe je dat wil gaan doen (welk gedrag). Hoe specifieker je plan en hoe concreter het doel dat je wil bereiken, hoe groter de kans dat je het ook uit zult voeren.
Stel realistische (sub)doelen
Belangrijk bij het stellen van doelen is dat ze voor jou haalbaar zijn. Begin klein en pas de doelen aan op jouw persoonlijkheid. Meer bewegen betekent niet per se dat je lid moet worden van een sportschool. Vind je dansen of zwemmen leuker, ga dat dan doen.
Bereid je voor op moeilijke situaties
Als je wil stoppen met roken, bedenk dan ook op welke momenten je het meeste trek hebt in een sigaret. En meer nog wat je op die momenten kunt doen, als je niet meer rookt.
Maak het leuk
Het resultaat van afvallen zie je pas na een paar weken. Het effect van roken merk je pas na een paar maanden. Je investeert nu en het rendement komt pas veel later. Daarom moet je het voor jezelf leuk maken, vooral in het begin.
Beloon jezelf
Omdat resultaten soms even op zich kunnen laten wachten geeft het meer voldoening om jezelf voor het nieuwe gedrag te belonen in plaats van voor het resultaat. Gun jezelf iets leuks waar je plezier aan beleeft; een middagje niksen, een leuke glossy of een heerlijke massage.
Vertel het aan anderen
Hoe meer mensen het weten, hoe groter de (mentale) steun.
Heb jij zelf nog een tip die hier niet tussen staat? Deel het met ons.